یکی از شغل های رشته ی انسانی شغل مددکاری است ، شاید در سریال های تلویزیونی دیده باشد که اشخااصی که دارای این شغل هستند کارشان کمک کردن به افرادی است ککه از وضعیت های نامناسب روحی و روانی و مالی و... رنج می برند و کاری همانند شغل روانشناسی را انجام می دهند اما همه چیز به سادگی آن چه در تلویزیون می بینید . در واقع مددکاری شغلی است که با روحیات هر شخصی سازگاری ندارد و بیشتر مناسب افرادی است که به مشکلات جامعه و پچ و خم های آن ها اهمیت می دهند . برای رشته مددکاری شما باید روحیات قوی داشته باشید تا بتوانید در آن به فعالیت بپردازید اگر فکر می کنید که به این شغل علاقه دارید و قصد دارید در این رشته به ادامه تحصیل بپردازید لازم است تا با ویژگی های آن و روحیات که لازم است یک مددکار داشته باشد و ... آشنا شوید .
مددکار اجتماعی در زمینه های زیر به جامعه خدمت می کند :
-
مددکاری فردی: ارائه خدمات حرفه ای به افراد و خانواده ها تا روابط اجتماعی سالم تر و موثرتری را دارا شده و قادر شوند با بهره گیری از استعدادها توانمندیها، امکانات درونی و بیرونی خود و جامعه به حداکثر رشد مادی و تعالی معنوی و رضامندی حاصل از آن دست یافته و به صورت مستقل و خودکفا و با کارآیی بیشتر به زندگی خویش ادامه دهند.
-
مددکاری جامعه ای: توسعه و تعمیم خدمات مددکاری اجتماعی در جوامع مختلف به منظور تامین نیازهای اجتماعی، فرهنگی رفاهی از طریق بسیج نیروها و جلب مشارکتهای عمومی و بهره گیری از استعدادها و نیروهای موجود جامعه.
-
مددکاری گروهی: ارائه خدمات مددکاری گروهی به افراد به منظور رشد استعدادها ظرفیتها و قابلیتها با بهره گیری از روابط و فعل و انفعالات گروهی است تا اعضاء قادر شوند بر مسائل و مشکلات خود فائق آمده و بنحو مطلوب تری از عهده وظایف و مسئولیتهای فردی و اجتماعی برآیند.
شخصیت های مناسب شغل مددکاری اجتماعی
در یک انتخاب شغل صحیح و درست، عوامل مختلفی از جمله ویژگی های شخصیتی، ارزش ها، علایق، مهارت ها، شرایط خانوادگی، شرایط جامعه و ... برای هر فرد باید در نظر گرفته شوند. یکی از مهم ترین این عوامل ویژگی های شخصیتی می باشد. شناخت درست شخصیت هر فرد فرآیندی پیچیده و محتاج به تخصص و زمان کافی است. البته هر فردی ویژگی های منحصربه فرد خود را دارد، حتی افرادی که به نوعی تیپ شخصیتی مشابه دارند، باز هم در برخی موارد با یکدیگر متفاوت هستند.به طور کلی همیشه افراد موفقی از تیپ های شخصیتی مختلف در تمام مشاغل هستند و نمی توان دقیقا اعلام کرد که فقط تیپ های شخصیتی خاصی هستند که در این شغل موفق می شوند. اما طی تحقیقاتی که صورت گرفته تیپ های شخصیتی ای که برای این شغل معرفی می شوند، عموما این کار را بیشتر پسندیده و رضایت شغلی بیشتری در آن داشته اند.
توانایی‌های لازم
یک مددکار باید دارای توانمندی‌های روحی خاصی باشد؛ یعنی باید روحیه‌ای قوی داشته باشد تا بتواند مشکلات و معضلاتی را که در زندگی انسان‌ها می‌بیند، تحمل کند پس باید پذیرفت که افراد زودرنج و بسیار حساس و عاطفی به درد این رشته نمی‌خورند. در ضمن یک مددکار نباید در گفتگو و ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل شود و در نهایت یک مددکار باید خود را به خوبی بشناسد چون اگر خود را نشناسد، نمی‌تواند به دیگری شناخت بدهد و او را کمک کند.
موقعیت شغلی
رشته مددکاری از جمله رشته‌هایی است که داوطلبان هر سه گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی می‌توانند آن را انتخاب کنند همچنین دانشجویان این رشته باید در دوران تحصیل 24 واحد کارورزی و پس از فارغ‌التحصیلی 2 سال طرح بگذرانند.
این دو ویژگی رشته مددکاری را از رشته های دیگر متمایز کرده، چرا که فارغ‌التحصیلان این رشته به دلیل تجربه ناشی از 24 واحد کارورزی در 6 واحد مستقل و 2 سال طرح در سازمان‌ها و مؤسسه‌های دولتی، از موقعیت شغلی مناسبی برخوردار هستند.در واقع هر جایی که اداره رفاه یا امور اجتماعی هست،
مددکار اجتماعی می‌تواند در آنجا حضور داشته و مسؤولیتی را بر عهده بگیرد. در نتیجه فارغ‌التحصیلان این رشته مشکل اشتغال ندارند.
بازارکار و درآمد مددکار اجتماعی
در سال های اخیر مددکار اجتماعی رشد بسیار خوبی در استخدامی ها به خود دیده است که دلیل آن افزایش چالش ها و مشکلاتی است که در جامعه و زندگی های روزمره افراد رخ می دهد. در بسیاری از کشورها رشد این شغل بسیار بیشتر از سایر شغل ها بوده به طور مثال در کشور آمریکا پیش بینی رشد استخدامی دو برابر میانگین سایر رشته ها می باشد. مؤسسات خیریه، مراکز نگهداری افراد بی سرپرست، مراکز مشاوره، مراکز اصلاح و تربیت، مراکز درمان و ترک اعتیاد، زندان ها، سازمان های رفاهی و توانبخشی ها از جمله مکان هایی هستند که یک مددکار می تواند در آنجا فعالیت داشته باشد. در مورد حقوق مددکار باید بگوییم که بیشتر در مراکز دولتی استخدام می شوند و متناسب با قوانین کشوری که به طور میانگین حقوقی بین 5/1 تا 5/3 میلیون برای هر ماه دریافتی دارند.لازم به ذکر است این فعالان می توانند با دانش و شرایط لازم کلینیک های خصوصی مددکاری تأسیس کنند و به صورت مستقل فعالیت داشته باشند.
شرح وظایفی که یک مددکار ملزم به انجام است
ابعاد کاری یک مددکار اجتماعی در شرایط مختلف و بروز بحران‌ها متفاوت و گسترده است. در ادامه به بخشی از این مسئولیت‌ها اشاره کرده ایم:
- ارزیابی روانی اجتماعی با هدف شناسایی و کشف جنبه‌های روانشناختی و اجتماعی بیمار و موقعیت او
- ارائه اطلاعات، مشاوره به بیماران و همراهان
- ارجاع بیمارانی که به خدمات و حمایت‌های اجتماعی نیاز دارند به مراکز مختلف حمایت اجتماعی
- ایجاد رابطه مبتنی بر اعتماد با مراجعه کنندگان و خانواده‌های آنها
- سازماندهی و مدیریت برنامه‌های حمایتی از بیماران
- شرکت در جلسات تیم کاری
- ثبت مستندات و نوشتن گزارش از روند جلسات مشاوره
- ارائه مدارک لازم به دادگاه ( در زمان مورد نیاز)
اصول مددکاری اجتماعی
برخی مشکلات کاری مددکار اجتماعی در ایران
مددکاران اجتماعی در کشور با برخی از مشکلات و مسایل روبرو هستند که عبارتند از :
عدم پرداخت حقوق و مزایای کافی به شاغلین با توجه به سختی کار آنها _ عدم توجه کافی به این شغل به عنوان شغلی تخصصی و حرفه ای _ نبود قوانین حمایت کننده و متناسب با شغل مددکاری اجتماعی برای مثال در کشور قانونی برای برخورد با پدری که فرزند خود را تنبیه می کند، وجود ندارد. _ ورود فارغ التحصیلان سایر رشته ها ( از جمله روانشناسی، مشاوره، خدمات اجتماعی و مدیریت) به شغل های مددکاری اجتماعی _ نبود گرایش های تخصصی در رشته مددکاری اجتماعی در سیستم آموزش عالی کشور مانند سالمند آزاری، کودک آزاری و… _ چشم انداز بازارکار مددکار اجتماعی در ایران
در حال حاضر بازارکار مناسبی در کشور برای فارغ التحصیلان مددکاری اجتماعی از منظر استخدام مددکار یا خود اشتغالی وجود دارد. با توجه به چالش ها و مسایلی که روز به روز در جامعه و زندگی مردم بیشتر می شود، نیاز به مددکاران اجتماعی نیز رو به افزایش است.به علاوه در کشور فرصت های شغلی زیادی برای مددکاران اجتماعی وجود دارد که هنوز به درستی شناسایی نشده اند. در صورت شناسایی و مشخص کردن آنها و ایجاد زمینه های لازم برای کارآفرینی و تاسیس کلینیک های مددکاری اجتماعی، پیش بینی می شود در سال های آتی بازارکار خوبی پیش روی علاقه مندان شغل مددکاری اجتماعی باشد.