اگر عاشق درس تاریخ هستید و از کاوش کردن و جست و جو لذت میبرید و همیشه دوست دارید تا از نحوه زندگی انسان های پیشین اطلاعاتی به دست آورید پیشنهاد می کنم تا رشته باستان شناسی را مدنظر خود قرار دهید. یکی از اصلی ترین کار های باستان شناسی این است که درباره ی تاریخ سرزمین و تاریخ افراد گذشته همیشه اطلاعاتی را به همراه داشته باشد در واقع روشن کردن حقایق گذشته چه در زمینه مذهب، اجتمایی، سیاسی و یا فرهنگی و.... از جمله اصلی ترین وظیفه یک باستان شناس است، اگر با این شغل آشنا نیستید پیشنهاد می کنم تا مقاله زیر را مطالعه بفرمایید تا با شغل باستان شناسی و وظایف و توانایی های یک باستان شناس آشنا شوید.
وظایف باستان شناس
بسته به نوع تخصص، وظایف باستان شناس عبارتند از :
شناسایی مکان های باستانی برای مطالعه با استفاده از روش های عکاسی هوایی، نقشه برداری و...
شرکت در برنامه های کاوش (و گاهی حفاری) به عنوان عضوی از یک گروه
گزارش درباره مکان ها و اشیای یافت شده از طریق عکاسی، نقشه کشی و یا یادداشت های دقیق با جزئیات کامل
بررسی و دسته بندی اشیای یافته شده
استفاده از تجهیزات و ابزار آزمایشگاهی برای بررسی اشیای یافت شده
استفاده از کامپیوتر برای شبیه سازی مکان های باستانی
تهیه و ارائه گزارشات لازم از نتایج تحقیقات و بررسی ها
دسته بندی و به نمایش گذاشتن آثار باستانی در موزه ها
باستان شناس همچنین ممکن است به کارهایی مانند انجام تحقیقات، نوشتن مطالب مرتبط با کار خود برای روزنامه ها و مجلات، نوشتن کتاب و یا تدریس در دانشگاه ها بپردازد.
به طور کلی کار باستان شناس سه مرحله دارد :
کشف و شناسایی مکان های آثار باستانی – در این مرحله باستان شناس به کمک روش های مختلفی مانند استفاده از ویرانه بناها، استفاده از اطلاعات موجود در کتاب های تاریخی،سفرنامه ها و...، مکان های تاریخی را شناسایی می کند.
کاوش و حفاری – این مرحله مهم ترین و مشکل ترین بخش کار باستان شناس است. او در کاوش و حفاری، از کلیه دانش، تجربیات و مهارت های خود استفاده می کند. در این مرحله دقت و صبر بسیار مهم است زیرا ممکن است با انجام اشتباه کوچکی، صدمه بزرگی به آثار و بناهای تاریخی در حال کاوش وارد شود.
استخراج و تنظیم اطلاعات – در این مرحله اشیا و بناهای کشف شده استخراج و با بررسی ویژگی ها و مشخصات آنها، اطلاعات تاریخی آنها بدست می آید. برای تعیین قدمت آنها معمولا از راه های مختلفی از جمله بررسی سکه یا کتیبه ای که همراه آنها بوده، روش لایه نگاری (بررسی لایه های زمینی که آثار در آن بوده اند) و... استفاده می کنند.
توانایی ها و مهارت ها
درک نوشتاری: توانایی خواندن و درک ایده ها و اطلاعات از میان مطالب نوشتاری
بیان زبانی: توانایی مخابره کردن و ایده ها در گفتار به گونه ای که افراد متوجه شوند.
بیان نوشتاری: توانایی انتقال اطلاعات و ایده ها در نوشتار به طوری که برای دیگران قابل درک باشد
استدلال قیاسی: توانایی اعمال قواعد کلی بر مسائل خاص برای تولید پاسخ های معنی دار.
استدلال استنتاجی: توانایی ترکیب اجزاء اطلاعات برای ساختن قواعد و نتیجه گیری های کلی (شامل یافتن رابطه میان اتفاقات ظاهرا غیر مرتبط).
رشته باستان شناسی در ایران
تنها یک سال پس از تاسیس دانشگاه تهران ، یعنی در سال 1314 ، رشته باستان شناسی در دانشکده ادبیات دائر و بدین ترتیب تدرس علمی باستان شناسی در ایران آغاز شد . بدین ترتیب زمینه ساماندهی پژوهشهای باستان شناختی و اداره عملی آن در سطح کشور به وسیله فارغ التحصیلان ایرانی رشته باستان شناسی دانشگاه تهران فراهم آمد . باستان شناسی با دستیابی به راه حلهایی که انسان گذشته برای مسائل گوناگون یافته بود به ما امکان می دهد تا به کمک ابزار نوین کارآمد ترین پاسخ ها را برای مسائل مشابه امروزی بیابیم
دانش ها :
تاریخ و باستان شناسی : آگاهی از وقایع تاریخی و علل و شاخصه های آنها و نیز تأثیر آنها بر فرهنگ و تمدن.
جامعه شناسی و مردم شناسی : این حوزه شامل شناخت رفتار گروهها و پویایی های آنها، روندهای اجتماعی و تأثیرپذیری هایشان، مهاجرت، فرهنگ ها و خلق و خویها، تاریخچه و سرمنشأ پیدایش آنها است.
زبان فارسی : شناخت ساختار و محتوای زبان فارسی، از جمله معانی و املای واژگان و قواعد ترکیب و دستور زبان
جغرافی : دانش اصول و روشهای تشریح ویژگی های عوارض زمین، دریا و توده های هوایی، از جمله مشخصات فیزیکی، موقعیت، روابط متقابل و پوشش گیاهی و جانوری و زیست انسانی
آموزش و تعلیم : آموزش و تعلیم. دانش اصول و روشهای برنامه ریزی درسی و طراحی دوره های تعلیمی، تدریس و راهنمایی افراد و گروهها و نیز سنجش اثربخشی آموزشها
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان
آمریکا - پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام باستان شناسان بین سال های 2010تا 2020 ، رشد21 درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل 14درصد می باشد.
میزان درآمد باستان شناس
آمار دقیقی از میزان حقوق و درآمد باستان شناس در کشور وجود ندارد. باستان شناسی که در بخش دولتی مانند سازمان میراث فرهنگی کار می کند، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند. اما باستان شناسانی که در بخش خصوصی ، که بسیار محدود نیز است ، فعالیت دارند، با توجه به میزان مهارت و تخصص و توافقی که با کارفرما صورت گرفته، درآمدهای متفاوتی دارند.
فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در سازمان های زیر مشغول به کار شوند:
*سازمان میراث فرهنگی کشور
*وزارت ارشاد اسلامی
*سازمان ایرانگردی و جهان گردی
*وزارت آموزش و پرورش جهت تدریس
*سازمان اوقاف و نقشه برداری شهری